Hi olifant! 🐘
Ja, ik heb het tegen jou. Jij hebt ook een olifant in je, en die wil ik vandaag aanspreken.
Stel je voor: leertrajecten die écht aanspreken. Volle groepen, gemotiveerde deelnemers en directe toepassing in de praktijk. Klinkt goed, toch?
Afgelopen maand volgde ik een masterclass van Julie Dirksen over hoe je écht de aandacht kunt vangen van lerenden. Julie introduceerde een interessant concept: Talk to the Elephant - Design Learning for Behavior Change. Het draait om iets dat we vaak over het hoofd zien – de ‘olifant’, oftewel het emotionele brein.
Waarom werkt het meestal niet om vage, niet-concrete taal en termen die weinig emotie oproepen te delen met medewerkers? Omdat dat vooral de ‘berijder’ aanspreekt – ons rationele brein. Om mensen écht enthousiast te maken over je leerinterventie, moeten we de ‘olifant’ aanspreken. Dat is waar de motivatie en energie vandaan komt om in beweging te komen.
In deze blog deel ik een checklist met strategieën uit Julie’s masterclass om de ‘olifant’ te bereiken.
Klaar om 'm in beweging te krijgen? Let's go! (-;
De olifant en de berijder
Laten we beginnen met de basis: je hebt een olifant en een berijder in je hoofd. De berijder is het rationele, analytische deel, het denkende brein. Stel je de berijder voor als een rustig type, die houdt van aardappels, vlees en groente en het lezen van boeken – alles wordt zorgvuldig uitgedacht.
🐘 “Saai... altijd maar die logica. Ik wil plezier beleven, niet denken!” 🐘
Dan heb je de olifant: het automatische, emotionele deel van ons brein. De olifant is groot, krachtig en gaat vooral af op instinct en gevoel. Geen lange overwegingen, geen planning; hij leeft in het nu. Hij houdt van dingen die hem raken, laten lachen of hem direct iets opleveren. Stel je een persoon voor op een festival: hij voelt de muziek, hoeft zijn danspasjes niet te plannen en laat zich meeslepen door de sfeer.
Deze metafoor, geïnspireerd op het boek van psycholoog Jonathan Haidt - The Happiness Hypothesis, laat zien hoe moeilijk het kan zijn om mensen in beweging te krijgen als we alleen de berijder aanspreken.
We zijn er niet zo goed in
Terug naar ons vakgebied. Veel uitnodigingen voor trainingen bevatten termen als: “Vergroot je kennis en vaardigheden”, “Ontwikkel competenties om beter te presteren”, of “Werk efficiënter en effectiever samen met collega’s”.
🐘 Gaap! Saai! Wat ga het mij NU opleveren? 🐘
Hoewel deze doelen logisch en praktisch klinken, raken ze bijna nooit het emotionele brein: onze olifant. Een beetje online research geeft al mooie voorbeelden:
Verkooptraining: “Leer hoe je klantrelaties versterkt en meer verkoopt door de nieuwste verkooptechnieken.”
Veiligheidstraining: “Leer alles over veiligheidsregels, persoonlijke beschermingsmiddelen en risicobeperking.”
Businessarchitecten: “Ontdek de tools, principes en richtlijnen om bedrijfsmodellen te integreren.”
Vraag jezelf eens af: zou jij hier enthousiast van worden?
De berijder snapt het nut, maar de olifant voelt… niks. Wat is het resultaat? Lage motivatie en een matige opkomst, omdat deze boodschap niet inspireert of tot de verbeelding spreekt. Als we echt impact willen maken, moeten we communicatie ontwerpen die de olifant raakt. Hoe je dat doet? Dat lees je hierna.
🐘 Woehoe! Eindelijk! Kon je hier niet gewoon mee beginnen? 🐘
Hoe trek je de aandacht van de olifant?
Je hebt het volgehouden tot aan de checklist. Nu afhaken is geen optie meer! Wil je leren hoe je de aandacht van de olifant trekt? Richt je op de volgende vier aspecten die waarde weerspiegelen voor de olifant:
✅ Size
✅ Immediacy
✅ Tangibility
✅ Likely
Size - hoe GROOT is de beloning?
De olifant vraagt: “Hoe groot is de beloning in verhouding tot mijn inspanning?” Het gaat eigenlijk om een simpele rekensom: is de beloning groter dan de moeite die het kost om deze te bereiken? Als de waarde die je krijgt niet opweegt tegen de inspanning, dan is de kans groot dat het gewenste gedrag niet plaatsvindt.
Stel jezelf daarom de vraag: Welk probleem los ik op voor de lerenden? Als je weet wat hen écht bezighoudt, kun je jouw boodschap afstemmen op hun behoeften.
Strategieën 🔥
Benoem de waarde in de vorm van pijnpunten en bied de training aan als oplossing.
Prikkel de olifant met een beloning die hij niet kan weerstaan – iets wat hem nú al laat trompetteren.
Breng de voordelen zo in beeld dat het lijkt alsof de training veel impact gaat hebben.
Immediacy - wat levert het mij NU op?
De olifant wil nu iets voelen. Als resultaten lang op zich laten wachten, haakt hij af. Denk aan de olifant die vraagt: “Wat kan ik hier nú mee?” In plaats van lange termijn voordelen, zoals de WIIFM, focus je op de effecten die de deelnemers meteen na de training gaan ervaren.
Strategieën 🔥
Geef deelnemers directe feedback en complimenten wanneer ze iets voor het eerst proberen.
Laat het deelnemers eerst uitproberen in eenvoudige, laagdrempelige werksituaties.
Creëer mogelijkheden waarin ze het nieuwe gedrag eerst kunnen zien.
2.3 Tangibility - hoe TASTBAAR is de beloning?
De olifant wil niet alleen begrijpen, hij wil voelen. Hoe concreter en tastbaarder de beloning, hoe meer de olifant zich aangesproken voelt. Abstracte termen zoals "vaardigheden verbeteren" of "effectiever samenwerken" zegt de olifant niks. Hij wil weten hoe de training er concreet uitziet, wat het hem oplevert, en het liefst visualiseert hij dat meteen. Dus:
Strategieën 🔥
Maak de beloning tastbaar en visueel met afbeeldingen, voorbeelden of scenario's die aansluiten bij de dagelijkse praktijk.
Gebruik verhalen om een situatie tot leven te brengen.
Werk met contrasten: laat zien wat het verschil is tussen "goed" en "fout", of tussen het "oude" en "nieuwe gedrag". Hierdoor wordt het effect van de training direct voelbaar.
2.4 Likelihood - Hoe groot is de KANS op een beloning?
De olifant houdt niet van rekenen. Hij maakt geen ingewikkelde berekeningen, maar baseert zijn inschattingen op gevoel. Hij wil weten hoe waarschijnlijk het is dat hij de beloning daadwerkelijk gaat behalen. Abstracte beloftes zoals "verbeter je prestaties" maken weinig indruk. Wat werkt dan wel?
Strategieën 🔥
Gebruik social proof: laat voorbeelden zien van collega’s die het succesvol hebben toegepast of testimonials van mensen die de training al volgden.
Voeg verhalen van opinieleiders of inspirerende ervaringsdeskundigen toe die het al hebben bereikt.
Geef feedback op alle kleine successen, elke stap vooruit telt.
Wat heeft de olifant nodig? Waarde!
Door je communicatie op deze vier aspecten te richten, spreek je de olifant rechtstreeks aan. Het gaat om het zichtbaar en voelbaar maken van waarde – dat geeft energie, verhoogt motivatie en zet aan tot actie. De volgende keer dat je een leerinterventie de organisatie in slingert, vraag jezelf dan af: Is dit interessant voor de berijder of voor de olifant?
Now it's your turn!
Wij willen jou aanzetten tot actie. Denk eens na over de volgende vragen:
➡️ Welke strategie uit deze blog vind jij het interessantst om uit te proberen?
➡️ Hoe zou jij de waarde van jouw training op een tastbare manier communiceren?
➡️ Wat zou het je opleveren als je hiermee aan de slag gaat?
Neem even de tijd om hierover na te denken en bepaal welke kleine stap jij wilt zetten. Deel je ervaringen met collega's en zie hoe je samen het verschil kunt maken in de effectiviteit van je trainingen!
PS: Wij zijn nu ook druk bezig om onze teksten aan te passen (-;
Bedankt Roy de Vries van aNewSpring voor de uitnodiging! Het was een feestje!
Comments